روغن سویا روغنی گیاهی است که از دانه های گیاه سویا استخراج میشود. بین سالهای 2018 تا 2019، حدود 62 میلیون تن روغن سویا در سراسر جهان تولید شد که آن را به یکی از رایجترین روغنهای پخت و پز در دسترس تبدیل کرد.
روغن سویا چیست؟
روغن سویا روغنی است که از دانه های گیاه سویا تولید میشود. مواد شیمیایی حاصل از روغن سویا به نام استرول های گیاهی برای کاهش کلسترول بالا استفاده میشود. روغن سویا همچنین به عنوان دافع پشه و به عنوان یک مکمل غذایی در تغذیه تزریقی استفاده میشود.
مراقب باشید روغن سویا را با سایر فرآورده های سویا یا آووکادو سویا غیر صابونی اشتباه نگیرید.
همچنین این روغن فوق العاده، همه کاره است و می تواند در انواع روش های پخت و پز استفاده شود، از جمله:
- سرخ کردن
- پخت و پز
- سالاد
بهعلاوه، این روغن برای سلامت قلب، پوست و استخوانها مفید است. روغن سویا روغنی بسیار تصفیه شده و غنی از چربی های امگا 6 است.
با مطالعهی این مقاله به مزایا و معایب روغن سویا برای سلامتی، پی میبرید.
مزایای روغن سویا
· نقطه دود بالا (smoke point )
نقطه دود روغن، دمایی است که در آن چربیها شروع به تجزیه و اکسید شدن میکنند. این دما منجر به تشکیل ترکیبات مضر و بیماری زا به نام رادیکال های آزاد می شود که می تواند باعث استرس اکسیداتیو در بدن شود.
روغن سویا دارای نقطه دود نسبتاً بالایی در حدود 450 درجه فارنهایت (230 درجه سانتیگراد) است. روغن زیتون فرابکر تصفیه نشده دارای نقطه دودی در حدود 375 درجه فارنهایت (191 درجه سانتیگراد) است، در حالی که روغن کانولا دارای نقطه دود 428-450 درجه فارنهایت (220-230 درجه سانتیگراد) است.
این عامل باعث میشود روغن سویا گزینه خوبی برای روشهای پخت با حرارت بالا مانند برشته کردن، پختن و سرخ کردن باشد، زیرا میتواند در دمای بالا بدون شکستگی مقاومت کند.
· سرشار از چربی های سالم برای قلب
روغن سویا عمدتاً از اسیدهای چرب غیراشباع چندگانه تشکیل شده است که نوعی چربی سالم با فواید متعددی برای قلب هستند. در واقع، مطالعات نشان می دهد که تعویض چربیهای اشباع شده با چربی های غیر اشباع در رژیم غذایی می تواند سبب کاهش خطر بیماریهای قلبی شود.
یک بررسی جامع نشان داد که وقتی شرکت کنندگان، 5٪ از کل کالری روزانه خود از چربی اشباع شده را با چربی غیراشباع جایگزین کردند، 10٪ خطر ابتلا به بیماری قلبی را در خود کاهش دادند.
مبادله چربیهای اشباع شده با چربیهای غیراشباع چندگانه، سطح کلسترول بد (LDL) را نیز کاهش میدهد، که عامل خطر اصلی بیماری قلبی است.
· به سلامت استخوان کمک میکند
1 قاشق غذاخوری (15 میلی لیتر) روغن سویا حاوی 25 میکروگرم ویتامین K است که حدود 20 درصد از ارزش غذایی روزانه را شامل میشود.
در حالی که ویتامین K شاید بیشتر به دلیل تأثیر بر لخته شدن خون شناخته شده است، اما نقش حیاتی در تنظیم متابولیسم استخوانها ایفا میکند.
تحقیقات نشان می دهد که ویتامین K برای سنتز پروتئین های خاصی که جهت حفظ توده استخوانی حیاتی هستند، مانند استئوکلسین ضروری است.
برخی تحقیقات نشان می دهد که رژیم های غذایی غنی از چربی های اشباع نشده به محافظت در برابر از دست دادن استخوان مرتبط با سن کمک میکند. با این حال، تحقیقات محدود است و مطالعات بیشتری برای تأیید این اثر بالقوه مورد نیاز است.
مطالعه دیگری روی 440 زن نشان داد که مصرف روزانه 5 میلی گرم ویتامین K با کاهش خطر شکستگی استخوانها میشود.
علاوه بر این، یک مطالعه بر روی حیوانات نشان داد که دادن روغن سویا به موشها به مدت 2 ماه، نشانگرهای التهاب را کاهش میدهد و به تعادل سطوح مواد معدنی در خون و استخوانها و جلوگیری از تحلیل استخوان کمک میکند.
· حاوی اسیدهای چرب امگا 3 است
روغن سویا حاوی مقدار زیادی اسیدهای چرب امگا 3 در هر وعده است.
اسیدهای چرب امگا 3 شامل فواید زیادی برای سلامتی هستند و نقش مهمی در سلامت قلب، رشد جنین، عملکرد مغز و ایمنی دارند.
افزایش مصرف اسیدهای چرب امگا 3 همچنین می تواند به کاهش التهاب کمک کند. (التهاباتی که در ایجاد بیماری های مزمن مانند بیماری قلبی، سرطان و دیابت نقش دارند)
اگرچه روغن سویا حاوی اسید چرب امگا 3 آلفا لینولنیک اسید (ALA) است، اما در تبدیل ALA به اسیدهای چرب ضروری DHA و EPA بسیار ناکارآمد است.
در واقع، تحقیقات نشان می دهد که تنها <0.1-7.9٪ از ALA به EPA و <0.1-3.8٪ از ALA به DHA تبدیل میکند.
به همین دلیل، روغن سویا منبع قابل اعتمادی از DHA و EPA نیست که چربیهای ضروری برای عملکرد سلولی هستند.
به علاوه، اگرچه روغن سویا حاوی مقداری چربی امگا 3 است، اما اسیدهای چرب امگا 6 آن بسیار بالاتر است.
در حالی که شما به هر دو نوع اسیدهای چرب نیاز دارید. اکثر افراد در رژیم غذایی خود اسیدهای چرب امگا 6 زیادی دریافت می کنند و امگا 3 کافی ندارند.
به همین دلیل، بهتر است روغن سویا را با انواع غذاهای دیگر که حاوی اسیدهای چرب امگا 3 نیز هستند، ترکیب کنید، مانند:
- ماهی سالمون
- دانههای کتان
- گردو
· سلامت پوست را ارتقا می دهد
روغن سویا را اغلب میتوان در فهرست مواد تشکیل دهنده سرمها، ژلها و لوسیونهای مراقبت از پوست نیز مشاهده کرد و دلیل خوبی هم دارد.
برخی تحقیقات نشان می دهد که روغن سویا برای سلامت پوست مفید است.
به عنوان مثال، یک مطالعه بر روی شش نفر نشان داد که استفاده از این روغن بر روی پوست آنها مانع طبیعی برای کمک به حفظ رطوبت را افزایش می دهد.
مطالعه دیگری نشان داد که استفاده موضعی از روغن سویا به محافظت پوست در برابر التهاب ناشی از اشعه ماوراء بنفش کمک می کند.
روغن سویا همچنین منبع غنی از ویتامین E است، یک ماده مغذی ضد التهابی که می تواند به سلامت پوست کمک کند.
برخی مطالعات نشان می دهد که ویتامین E پوست را در برابر آسیب های مختلف محافظت میکند و به درمان برخی بیماری های پوستی مانند آکنه و درماتیت آتوپیک کمک میکند.
· روغن سویا، روغنی همه کاره و آسان برای استفاده
روغن سویا طعمی ملایم و خنثی دارد که می تواند به طور یکپارچه در تقریباً هر دستور غذایی که نیاز به روغن پخت و پز دارد، استفاده شود.
برای تهیهی سس سالاد خوشمزه، میتوان این روغن را با سرکه و کمی نمک و فلفل ترکیب کرد تا طعمی خوشمزه به سالاد بخشید.
به دلیل نقطه دود بالای آن، می توان از آن به جای روغن های پخت و پز دیگر برای روش های پخت با حرارت بالا استفاده کرد، مانند:
- سرخ کردن
- پخت و پز
- برشته کردن
- تفت دادن
- سالاد
میتوان از این روغن به سادگی به جای سایر مواد مانند روغن کانولا یا روغن گیاهی در دستور پخت غذاهای مورد علاقه خود استفاده کنید.
به غیر از پخت و پز با روغن سویا، می توانید آن را به مو یا پوست خود بمالید تا به عنوان یک مرطوب کننده طبیعی عمل کند.
علاوه بر این، برخی افراد از روغن سویا به عنوان روغن حامل جهت رقیق کردن روغنهای ضروری قبل از استفاده از آن روی پوست استفاده میکنند.
نکات منفی در ارتباط با روغن سویا
اگرچه روغن سویا با برخی از فواید سلامتی مرتبط است، مصرف منظم و دائمی روغن سویا ممکن است بر سلامت تأثیر منفی بگذارد.
روغن سویا حاوی نسبت بالایی از چربی های امگا 6 است.
اگرچه هر دو چربی امگا 6 و امگا 3 در رژیم غذایی مورد نیاز هستند، اما اکثر مردم غذاهای بسیار غنی از چربی های امگا 6 و چربی های امگا 3 کم مصرف می کنند. این موضوع به این دلیل است که بسیاری از غذاهای فرآوری شده سرشار از چربی های امگا 6 هستند.
این عدم تعادل می تواند منجر به التهاب مزمن شود که با چاقی و اختلالات شناختی همراه است.
بنابراین، ایجاد تغییراتی در رژیم غذایی به منظور کاهش مصرف غذاهای غنی از امگا 6 از جمله فست فودها و روغن های تصفیه شده و افزایش مصرف غذاهای غنی از امگا 3 مانند ماهی های چرب برای سلامتی بهترین است.
برخی از مطالعات به طور خاص روغن سویا را با پیامدهای منفی سلامت مرتبط می دانند. با این حال، بیشتر تحقیقات در مورد اثرات منفی بالقوه روغن سویا بر سلامت در حیوانات انجام شده است.
به عنوان مثال، مطالعهای روی موشها نشان داد که رژیم غذایی سرشار از روغن سویا منجر به تغییرات متابولیکی نامطلوب از جمله افزایش چربی بدن، قند خون بالا و کبد چرب در مقایسه با رژیمهای حاوی روغن نارگیل یا فروکتوز، میشود.
علاوه بر این، مطالعات حیوانی همچنین نشان داده است که روغن سویا، که در محصولاتی مانند مارگارین استفاده می شود، مدیریت قند خون را مختل می کند و منجر به تجمع چربی شکمی می شود.
مطالعات دیگر نشان می دهد که مصرف روغن سویا گرم شده نشانگرهای التهاب و استرس اکسیداتیو را در جوندگان افزایش می دهد.
اگرچه برای مطالعه اثرات طولانی مدت رژیم غذایی غنی از سویا به تحقیقات انسانی با کیفیت بالا نیاز است، اما بهتر است مصرف روغن های غنی از امگا 6 مانند روغن سویا را محدود کنید و به روغن سویا به عنوان تنها منبع چربی خود متکی نباشید.
روغن سویا یک نوع رایج روغن پخت و پز است که با چندین فواید سلامتی مرتبط است.
به طور خاص، به موارد زیر کمک میکند:
- ارتقاء سلامت پوست
- کاهش سطح کلسترول
- جلوگیری از تحلیل استخوان
- فراهم کردن اسیدهای چرب مهم امگا 3
علاوه بر این، دارای نقطه دود بالا و طعم خنثی است، که ترکیب آن را در انواع دستور العمل ها به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم آسان می کند.
با این حال، به خاطر داشته باشید که روغن سویا سرشار از چربی های امگا 6 است و در صورت مصرف زیاد، اثرات منفی بر سلامتی داشته باشد.
به همین دلیل، بهتر است به روغن سویا به عنوان تنها منبع چربی خود اعتماد نکنید. در عوض، برای ایجاد تعادل مناسب، انواع چربی های سالم از جمله ماهی چرب، آجیل، دانه ها، آووکادو و نارگیل را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
در صورت مصرف خوراکی:
روغن سویا در صورت مصرف خوراکی در مقادیری که معمولاً در غذا وجود دارد، احتمالاً برای اکثر بزرگسالان بی خطر است. اطلاعات کافی برای دانستن اینکه آیا روغن سویا در مقادیر موجود در پزشکی بی خطر است یا خیر وجود ندارد. برای کاهش کلسترول بالا از غذاهای حاوی روغن سویا استفاده شود.
هنگامی که روی پوست استفاده می شود:
روغن سویا زمانی که به عنوان دافع حشرات در مقادیر توصیه شده روی پوست استفاده شود، ایمن است. استفاده از روغن سویا 2% هر 2 ساعت یکبار روی پوست توصیه شده است.
بسیاری از تولید کنندگان و مدیران شرکتهای صنایع غذایی، آرایشی و بهداشتی و دارویی به دنبال تهیهی روغن سویای مرغوب و خوش قیمت هستند. مجموعهی تجارت فود، بهترین و مرغوب ترین و خوش قیمتترین انواع مواد اولیه مانند: روغنها، مواد شیرین کننده، نگهدارندهها و… را برای شما تدارک دیده اند. شما عزیزان میتوانید برای ثبت سفارشهای خود با شمارههای مجموعه تماس حاصل فرمایید.